Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính có 15 triệu người trên toàn thế giới bị nhồi máu não mỗi năm, trong đó 5 triệu người tử vong và 5 triệu người bị thương vĩnh viễn. Vậy nguyên nhân nhồi máu não là gì, nhồi máu não có nguy hiểm không? Cùng tìm hiểu thêm về chủ đề này trong bài viết dưới đây.
1. Nguyên nhân nhồi máu não là gì?
Nguyên nhân nhồi máu não do đâu? Cách chẩn đoán nhồi máu não? Thứ nhất là do huyết khối động mạch não, bắt đầu bằng tổn thương thành mạch tại chỗ, sau đó tổn thương lan dần và dẫn đến co thắt hoặc tắc nghẽn động mạch não.
Do tắc mạch, cục máu đông hình thành trong hệ thống tim mạch (từ tim hoặc mảng xơ vữa động mạch) hoặc bên ngoài tim, chẳng hạn như từ mô nghiền nát các mô mềm hoặc bọt khí của cơ thể và di chuyển qua hệ thống tuần hoàn đến não. Khi động mạch quá nhỏ so với đường kính của nó sẽ dẫn đến tắc nghẽn.
Thông tin cụ thể về nguyên nhân nhồi máu não bao gồm:
- 50% trường hợp huyết khối mạch máu lớn xảy ra, trong đó 45% mạch máu lớn ngoại sọ và 5% mạch máu lớn nội sọ bị ảnh hưởng.
- 20% huyết khối là do các bệnh về tim như rung nhĩ và rối loạn chức năng van tim.
- 25% tổn thương não là do các động mạch máu nhỏ bị tắc nghẽn.
- Ít hơn 5% trường hợp là do bệnh về máu và bệnh động mạch không do xơ vữa động mạch.
2. Nhồi máu não có nguy hiểm không?
Sau khi biết được nguyên nhân nhồi máu não, vậy nhồi máu não có nguy hiểm không? Chỉ sau vài phút, các tế bào não ở phần não bị đột quỵ sẽ chết do thiếu oxy. Mỗi phút trôi qua sau cơn đột quỵ sẽ khiến gần 2 triệu tế bào não chết đi. Bệnh nhân cần được điều trị càng nhanh càng tốt và “tái tưới máu não” là phương pháp điều trị duy nhất hiện có.
Bệnh nhân có bệnh án nhồi máu não có thể bị liệt, hôn mê hoặc có thể tử vong. Đột quỵ không chỉ là nguyên nhân chính gây tử vong ở Việt Nam mà còn khiến nhiều người bị tàn tật và vô tình gây gánh nặng tài chính cho gia đình và xã hội.
Có nhiều nguyên nhân nhồi máu não, bao gồm huyết khối động mạch lớn (chiếm 50% trường hợp), tắc mạch máu nhỏ trong não (chiếm 25% trường hợp), bệnh tim. như bệnh van tim và rung nhĩ, bệnh động mạch không do xơ vữa động mạch và các bệnh về máu.
Để chẩn đoán nhồi máu não có thể dựa vào các thói quen như hút thuốc, ăn nhiều thực phẩm giàu cholesterol, tăng huyết áp hoặc tiểu đường, ăn ít rau, ăn nhiều chất béo bão hòa, ăn thực phẩm nhiều muối, đường và tiếp xúc với ô nhiễm không khí.
3. Cơ chế bệnh sinh nhồi máu não
Cơ chế bệnh sinh nhồi máu não bắt nguồn từ xơ vữa động mạch, thường gặp ở các động mạch lớn, đặc biệt là gần chỗ chia đôi của động mạch, là nguyên nhân nhồi máu não. Xơ vữa động mạch chủ yếu gây tổn hại đến lớp bên trong của thành mạch, ngoài ra còn có lớp ngoài và lớp giữa.
Khi xơ vữa thành mạch, cục tiểu cầu vỡ thành từng mảnh và trôi theo dòng máu gây tắc nghẽn, nhưng do cục máu đông không ổn định và có thể tan nên các triệu chứng lâm sàng chỉ kéo dài trong vài giờ. Hệ thống tuần hoàn bàng hệ hoạt động, giúp bệnh nhân nhanh chóng hồi phục trong vòng 24 giờ. Đây có thể là cơ chế bệnh sinh nhồi máu não.
4. Chẩn đoán nhồi máu não
Để căn cứ chẩn đoán nhồi máu não, cần dựa vào cả triệu chứng lâm sàng và các nguyên nhân nhồi máu não:
Triệu chứng lâm sàng: thường xuất hiện đột ngột và bao gồm các triệu chứng như đau đầu, buồn nôn hoặc nôn, liệt nửa người, rối loạn ý thức hoặc rối loạn vận động.
Chụp cắt lớp vi tính (máy quét CT): Các chẩn đoán, chẳng hạn như chán ăn, có thể được nhìn thấy trên kết quả chụp cắt lớp não trong giai đoạn cấp tính (3-6 giờ) của tình trạng này. Ranh giới chất xám, hẹp rãnh Sylvius, mất dải thùy đảo và tăng mật độ mạch máu ở vùng lân cận Willis do cục máu đông, đặc biệt là ở não giữa.
Khi chụp CT vùng vỏ não, vùng dưới vỏ não, vùng chất trắng hoặc chất xám sâu bên trong nhận phần lớn lưu lượng máu từ động mạch dường như có mật độ giảm dần khi chẩn đoán nhồi máu não đã phát triển.
Trong giai đoạn cấp tính của nhồi máu não, chụp cộng hưởng từ (MRI) cho thấy tín hiệu chẩn đoán n giảm nhẹ trên hình ảnh T1 và tín hiệu tăng cao trên hình ảnh T2. Tiêm thuốc tương phản cho thấy sự cải thiện của tổn thương mạch máu não.
5. Cách điều trị bệnh án nhồi máu não
Nhồi máu não nói riêng hay đột quỵ nói chung là những tình trạng cần cấp cứu ưu tiên. Sau khi tìm hiểu nguyên nhân nhồi máu não là gì, chắc hẳn bạn đang muốn biết cách điều trị và chăm sóc bệnh nhân bị nhồi máu não.
Các phương pháp bạn có thể tham khảo để điều trị bệnh án nhồi máu não:
- Kiểm soát lượng đường trong máu, huyết áp và nhiệt độ cơ thể. Kiểm soát nhịp thở, tuần hoàn và nếu cần thiết, bổ sung oxy.
- Bổ sung máu bằng cách sử dụng các thiết bị nội mạch hoặc thuốc tiêu huyết.
- Điều trị bằng thuốc kháng tiểu cầu.
- Ngăn ngừa bệnh động kinh và phù não.
- Điều trị dự phòng huyết khối và thuốc chống đông máu.
- Bảo vệ tế bào thần kinh.
Nhồi máu não có nguy hiểm không? Bệnh nhân có bệnh án nhồi máu não cần nhiều thời gian để lành vết thương sau khi trải qua giai đoạn nguy hiểm. Các thành viên trong gia đình cần đặc biệt tập trung chăm sóc cho người bệnh vào thời điểm này.
5.1. Giữ vệ sinh cá nhân
Đây là điều quan trọng vì bệnh án nhồi máu não có nguy cơ bị liệt và gặp khó khăn trong việc kiểm soát vệ sinh, điều này dễ dẫn đến nhiễm trùng đường tiết niệu. Ngoài việc hỗ trợ người bệnh vệ sinh cá nhân (đánh răng, rửa mặt, lau người, thay quần áo…), người nhà nên lau khô người bệnh đúng cách để tránh nhiễm trùng.
5.2. Ngăn ngừa loét da do nằm lâu
Khi người bệnh nằm quá lâu, các điểm tựa như lưng, mông, gót chân, bả vai có thể bị viêm, loét da. Để tránh nguyên nhân nhồi máu não, người chăm sóc nên để bệnh nhân ngủ trên đệm hơi hoặc đệm nước, nghiêng trở mình mỗi 2 giờ, kết hợp xoa bóp nhẹ nhàng những vùng da bị áp lực quá mức. Điều này thúc đẩy lưu thông máu và giảm vết loét da do nằm lâu.
5.3. Hạn chế biến chứng hô hấp
Người có bệnh án nhồi máu não thường nằm nhiều, ít vận động và còn bị viêm phổi, tắc nghẽn đường thở do đờm ứ đọng. Do đó, người chăm sóc cần để ý cho bệnh nhân ngồi dậy mỗi ngày, đồng thời xoa bóp lưng bệnh nhân để tạo điều kiện cho đờm thoát ra.
Nhồi máu não là một tình trạng nghiêm trọng, ảnh hưởng xấu đến chất lượng cuộc sống của cả người bệnh và người thân. Có nhiều nguyên nhân nhồi máu não, vì vậy, để điều trị bệnh hiệu quả và ngăn ngừa những di chứng về sau, chúng ta phải hiểu rõ chẩn đoán nhồi máu não và cơ chế bệnh sinh nhồi máu não.
Bạn có thể tham khảo các sản phẩm bổ trợ não như Hoạt huyết VIDIPHA
Xem thêm: phân biệt nhồi máu não và xuất huyết não
Theo dõi Phúc Lai Thành để cập nhật thêm những thông tin mới nhất về sức khỏe nhé.
